Vooraleer we vooruitblikken naar 2025 kijken we even in de achteruitkijkspiegel naar de financiële markten. Eigenlijk is het een goed moment om op te overschouwen wat de eerste kwarteeuw in dit nieuwe millennium gebracht heeft. Wat is het hard gegaan! Veel bedrijven met een hoge marktkapitalisatie bestonden in 2000 niet eens (o.a. Tesla, Facebook, Netflix,…). Van vele onmisbare producten van vandaag hadden we toen nog niet gehoord (o.a. smartphones, cloud,…). Een aantal producten werden inmiddels overbodig (fax, videofilms, CD’s,…). Wellicht zullen we binnen 25 jaar dezelfde conclusies trekken.
Wat hebben we de voorbije 25 jaar wel niet meegemaakt!? In maart 2000 barstte de dotcom-bubbel. Op 11 september 2001 schokten terroristische aanslagen de wereld; er zouden er nog volgen. In datzelfde jaar ging het ongenaakbare Enron failliet. Terwijl in 2002 de beurzen onverminderd lager denderden, zaten er voor het eerst fysieke euro’s in onze portefeuille. In maart 2003 vielen de VS Irak binnen, tevens het begin van een langjarig beursherstel. In de zomer van 2007 kwamen de eerste problemen met ‘subprime’ Amerikaans hypotheekpapier naar boven, resulterend in een wereldwijde bankencrisis in 2008 waarbij we kennis maakten met de term ‘bail-out’. Onvermogende banken, dat moest wel uitmonden in een zware recessie in 2009. In de lente van 2009 startte na een halvering op indexniveau een breed beursherstel. In Europa werd die opmars in 2010 gestuit door een schuldencrisis waarbij verschillende landen (o.a. Griekenland, Portugal) gered dienden te worden. In datzelfde jaar werd Japan getroffen door een tsunami en vond in Fukushima een kernramp plaats. Dat event zou Duitsland later doen besluiten om kernenergie af te zweren, een beslissing die onze oosterburen nu met dure energie en een economische nulgroei opzadelen. Mario Draghi kon in 2012 het internationale wantrouwen tegenover de eurolanden keren met ‘whatever it takes…’.
Een kwarteeuw ver: wat brachten de financiële markten?
♦ Aandelen blijven dominant: Sinds 1800 leverden aandelen consistent betere reële rendementen (+6,9% per jaar) op dan obligaties (+3,1%) en cash (+2%). De periode 2000-2024 was relatief zwak voor aandelen, met slechts 4,9% jaarlijkse reële groei, deels te wijten aan de dotcom-bubbel die er aan voorafging en financiële crisissen. Maar ook in die omstandigheden overklasten aandelen obligaties met dank aan een eindspurt.
♦ Waarderingen waren hoog aan de start van het millennium en zijn dat het aan het eind van het daaropvolgende kwarteeuw opnieuw, ook op basis van de CAPE-waardering (cyclically Adjusted Price-to-Earnings ratio), ook bekend als de Shiller P/E-ratio. Om het effect van economische cycli weg te filteren, neemt men telkens de gemiddelde winst van de voorbije 10 jaar.
♦ Goud verrassend sterk: Voor het eerst in twee eeuwen overtrof goud aandelen in reële rendementen (+6,8% vs. +4,9%), gedreven door inflatiebescherming en vraag naar harde activa. Toch wel opvallend dat goud de S&P 500 klopte de voorbije kwarteeuw. Het vertrekpunt is uiteraard belangrijk: de S&P 500 startte op een piek, terwijl de goudprijs al een tijdje in een winterslaap zat. Bij cijfers met als startpunt 30 jaar geleden wint de S&P 500 glansrijk.
♦ Opkomende markten gemengd: Terwijl India (+6,9%) een van de beste rendementen bood, bleef China achter met een jaarlijks gemiddeld rendement van 4%.
In 2014 annexeerde Rusland de Krim en na een volksraadpleging in 2016 besloten de Britten de Europese Unie te verlaten. Begin januari 2018 startte de eerste handelsoorlog tussen China en de VS, met Trump als president. En in 2020 stond de wereld even stil nadat het kennis maakte met een pandemie, resulterend in de coronacrisis met o.a. problemen in de aanvoerketens (inflatie!). Die crisis was nog maar net onder controle of Rusland viel in februari 2022 Oekraïne binnen, een oorlog die de wereld nog uitdrukkelijker in twee kampen verdeelde. In oktober 2023 viel Hamas Israël aan, en hoewel het Midden-Oosten altijd al een kruitvat is geweest, is dat intussen nog meer het geval. Van de ene crisis in de andere... Het heeft de beurs er niet van weerhouden om per saldo mooi te stijgen, en dat zal ook in de toekomst het geval zijn. Laat die gedachte bij de volgende crisis primeren.
