Het antwoord op uw vragen over de meerwaardetaks

Van 'Zijn er gevolgen voor hangmatbeleggers?' tot 'Hoe gaat die taks geïnd worden?' De antwoorden van ons expertenpanel.

Gert Bakelants en Frank De Mol van De Belegger en Wouter Vervenne en Serge Mampaey van De Tijd bespraken maandagmiddag tijdens een extra aflevering van De Belegger Live de belangrijkste bepalingen uit het regeerakkoord die van belang zijn voor beleggers en spaarders. Ze deden dat op basis van een honderdtal lezersvragen die De Belegger en De Tijd binnenkregen. We pikken er de meest opvallende uit en voorzien ze van een zo duidelijk mogelijk antwoord - want veel is nog niet duidelijk in het regeerakkoord zelf natuurlijk. De uitzending van De Belegger Live Extra kan u hier herbekijken.

Wanneer gaan de maatregelen in?
Daar heb je het al meteen, want daarover is nog geen duidelijkheid.

Treft de meerwaardetaks "de rijken"?
Er komt een belasting van tien procent op gerealiseerde meerwaarden van financiële activa. Het gaat dan over aandelen, obligaties, trackers, fondsen en andere beleggingen zoals cryptoactiva. De teller begint te lopen op het moment van de invoering van de belasting, wat betekent dat historische meerwaarden vrijgesteld zijn. Wie binnen het jaar ook beleggingen met verlies verkocht, kan deze verliezen in mindering brengen. Om kleine beleggers te ontzien wordt jaarlijks 10.000 euro aan meerwaarde vrijgesteld. 
Een voorbeeld. Stel u heeft Argenx enkele jaren geleden gekocht aan 200 euro, terwijl de koers nu rond de 640 euro staat, dan is de tot nu toe opgebouwde meerwaarde van 440 euro (640 min 200) vrijgesteld. Mocht de wet vandaag worden ingevoerd, dan zou de meerwaarde beginnen lopen vanaf de huidige koers van 640 euro. Dat betekent ook dat als u Bpost een jaar geleden gekocht heeft aan 3,60 euro (huidige koers 1,85 euro) en de koers eind dit jaar 2,20 euro zou staan, u toch een meerwaarde realiseert van 0,35 euro (2,20 min 1,85), ook al heeft u op uw positie geen winst. Uiteraard ervan uitgaande dat de wet nu zou ingaan. Wanneer de meerwaarde begint de lopen weten we nog niet.
Mampaey vindt de vrijstelling van 10.000 euro trouwens te laag. 'Bij een rendement van 10 procent spreek je over een portefeuille van 100.000 euro. Dat gaat niet om rijke mensen, maar om mensen die hard gewerkt en gespaard hebben', zegt hij. Hij merkt ook op dat het vooral Vlamingen zullen zijn die het gros van de taks betalen, omdat in Franstalig België minder mensen beleggen.

Wie gaat die taks moeten innen? En hoe?
Er is veel onduidelijkheid welke rol de banken zullen spelen in het innen van de meerwaardetaks. De kans lijkt groot dat de burger zelf een boekhouding zal moeten bijhouden. Stel dat een belegger een meerwaarde realiseert van 8.000 euro bij bank A en van 8.000 euro bij bank B, dan zullen de banken allicht geen taks inhouden, maar is ze toch verschuldigd. Vervenne: 'Een eigen boekhouding bijhouden met je beurswinsten is allicht alleen te vermijden wanneer je slechts één beursrekening hebt bij één bank of broker.'

Is fysiek goud een financieel actief?
Het regeerakkoord geeft geen duidelijkheid of fysiek goud al dan niet een financieel actief is. Indien niet dan zullen goudtrackers relatief minder aantrekkelijk worden dan munten of staven. Goudtrackers zijn immers met zekerheid wel een financieel actief en vallen dus sowieso onder de meerwaardetaks.

Wat met gestaffelde aankopen? Lifo of fifo?
Er is ook geen duidelijkheid over wat er gebeurt bij gestaffelde aankopen. Stel: u koopt 1 aandeel Lotus Bakeries aan 10.000 euro en koopt een maand later opnieuw 1 aandeel Lotus aan 11.000 euro. Nog een maand later verkoopt u opnieuw 1 aandeel aan 10.500 euro. Hebt u dan een meerwaarde van 500 euro of een minwaarde van 500 euro geboekt? Hier zal de regering moeten bepalen welke aankopen voorrang krijgen, in het jargon fifo (first in, first out) of lifo (last in, first out).

Is het verstandig om fiscale motieven te laten meespelen in het beheer van mijn portefeuille?
De specialisten aan tafel raden principieel af om fiscale motieven een dominante rol te laten spelen in het beheer van de portefeuille. Bakelants: 'Beleggers kunnen de neiging hebben om jaarlijks voor 10.000 euro meerwaarden belastingvrij te realiseren. Maar dan verkoop je telkens je winnaars, is dat wel verstandig?'
Mampaey: 'En om minwaarden in aftrek te nemen, gaan beleggers verliezers verkopen. Tegen koersen die dan natuurlijk niet interessant zijn.' De Mol: 'In de praktijk weten we dat fiscaliteit een grote rol speelt in het gedrag van beleggers.'

Is er nu een vrijstelling of niet als ik mijn aandelen 10 jaar lang bijhoud?
Voor de tv-camera's verklaarde premier Bart De Wever dat beleggers kunnen rekenen op een vrijstelling als de aandelen minstens 10 jaar zijn aangehouden. Dat blijkt een vergissing te zijn. De periode van tien jaar komt niet voor in het finale regeerakkoord.

Komt de Reynderstaks nu te vervallen?
De Reynderstaks is de meerwaardetaks van 30% die nu al van kracht is op fondsen die geheel of gedeeltelijk in obligaties investeren. Vervenne: 'Het zou logisch zijn als die taks nu komt te vervallen. Maar zeker zijn we niet.'

Wat is het gevolg van de vereenvoudiging van de beurstaks voor hangmatbeleggers?
In het regeerakkoord staat dat de beurstaksen worden vereenvoudigd. Nu zijn er drie tarieven in omloop: 0,12 procent, 0,35 procent en 1,32 procent. Veel hangmatbeleggers betalen 0,12 procent omdat ze specifiek op zoek gaan naar fiscaal voordelige kapitaliserende aandelentrackers (geen registratie in België). 'Het zou ons niet verbazen als dat laagste tarief komt te vervallen', klonk het aan tafel.

Zullen beleggers nu minder snel een buitenlandse rekening openen?
Mampaey denkt dat buitenlandse rekeningen niet populairder zullen worden wegens de invoering van de meerwaardetaks. 'Wie een buitenlandse rekening heeft, zal de meerwaarde zelf moeten berekenen. En de belegger kan maar beter zeker zijn dat alles klopt, want achteraf kan er een controle zijn.'

Wat met de spaarverzekeringen (Tak 21) en beleggingsverzekeringen (Tak 23)?
Daarover staat er niets in het regeerakkoord. We gaan er voorlopig dan ook vanuit dat het huidige systeem blijft bestaan.

Verandert er iets aan de fiscale voordelen van het pensioensparen?
Ook hier vinden we weinig of niets terug in het regeerakkoord. Men spreekt enkel over het verhoogde pensioensparen, dat geïntegreerd zal worden in het klassieke pensioensparen. Nu kan men opteren voor een verhoogd maximumbedrag van 1.350 euro (belastingvermindering van max. 337,50 euro) naast de klassieke maximale storting van 1050 euro (315 euro).

Wat met de vrijstelling van dividenden?
Die wordt behouden. Er zal onderzocht worden of de huidige vrijstelling voor dividenden (859 euro aan dividenden in 2025) en interesten (spaardeposito's: 1.050 euro) kan worden vereenvoudigd. Het is wel niet de bedoeling de vrijstelling te beperken.

Mogen kosten in rekening genomen worden bij bepaling van de meerwaarde? Het regeerakkoord zegt niets over het eventueel in rekening nemen van kosten bij de bepaling van de meerwaarde. Mampaey: 'Het zou niet meer dan logisch zijn om de brokerkosten in rekening te brengen.' De Mol: 'En eigenlijk ook om de betaalde beurstaksen in rekening te brengen.'