Ethereum: een alternatief voor Bitcoin?

De afgelopen weken kregen we meermaals vragen over Ether/Ethereum. Het onderwerp staat in de belangstelling door de recente conferentie in Brussel en de lancering van ‘fysieke’ Ether-ETF’s in de VS. Wat zijn de mogelijkheden om hierin te beleggen en hoe wordt dit fiscaal behandeld? 

Algemeen

Ether is een cryptomunt die draait op het systeem Ethereum. De twee termen worden vaak door elkaar gebruikt. Ether is al een lange tijd de tweede grootste cryptomunt qua ‘marktwaarde’, na leider Bitcoin. Andere cryptomunten volgen op een verre afstand. Daarom wordt Ether vaak met Bitcoin vergeleken. Toch zijn er grote verschillen. 

Bitcoin

Bitcoin was niet de eerste cryptomunt, maar wel de eerste die een wereldwijd succes werd. Daarom heeft Bitcoin een belangrijk ‘first mover advantage’, met zijn schaal en naambekendheid. Bitcoin moest een digitale munt worden die los stond van het huidige financiële systeem, als alternatief voor ‘fiat geld’ zoals de euro of de dollar. Het systeem (blockchain) erachter is decentraal georganiseerd, wat betekent dat er geen centrale instantie is die de controle heeft. Bitcoinbelievers staan niet zelden argwanend tegenover de macht van overheden en centrale banken. Bitcoin werd gelanceerd als een betaalmiddel en als een middel om waarde op te slaan (investering). Vooral die tweede functie is de jongste tijd belangrijker geworden: Bitcoin is eerder digitaal goud dan digitaal geld geworden. Het eindige aantal Bitcoins (max. 21 miljoen stuks) is een belangrijk argument als inflatie-indekking. De euro of de dollar kunnen theoretisch gezien oneindig bijgedrukt worden. Op korte termijn is Bitcoin door zijn volatiele karakter geen directe inflatie-indekking geweest, maar sommigen zien het vooral als een bescherming tegen extreme inflatie op lange termijn. Om als betaalmiddel te fungeren is het systeem achter Bitcoin te traag en te kostelijk, waardoor de praktische toepassingen beperkt zijn. Omdat niemand de controle heeft over dit onwrikbare systeem, is het moeilijk om die kinderziektes te verhelpen. Enter ethereum… 

Ethereum

Cryptomunt Ether is het actief dat draait op het systeem van Ethereum. Ethereum is iets jonger dan Bitcoin en heeft willen leren van diens fouten. Het werkt eveneens via de blockchain-technologie, maar is sneller in het uitvoeren van transacties. Toch staan de twee niet helemaal in concurrentie met elkaar. Op Ethereum kunnen netwerken draaien die slimme contracten ondersteunen of een rol spelen in gedecentraliseerde financiering (DeFi) en NFT’s (eigendomsbewijzen voor digitale objecten). De toepassingen zijn veel ruimer dan bij Bitcoin, dat zich toch vooral in de markt zet als een middel om waarde op te slaan. Er is in principe geen eindig aantal Ether en het aantal stijgt of daalt soms. Het systeem kan ook gemakkelijker gewijzigd worden door de community. Dit biedt flexibiliteit, maar is ook een risico. Ether wordt soms eerder ‘digitale olie’ dan digitaal goud genoemd. De goedkeuring van fysieke Bitcoin ETF’s op de Amerikaanse markt deed begin dit jaar meer geld naar Bitcoin stromen, al veerde de koers slechts met vertraging op. Via deze producten kan men onrechtstreeks in de cryptomunt beleggen via de beurs. Recent was er ook een algemene goedkeuring voor fysieke Ether ETF’s in de VS. Dit zou voor een verse toestroom van geld door institutionelen en particulieren kunnen zorgen. 

Via de beurs...

In België zijn er geen crypto-ETF’s te koop. Voor zowel Bitcoin als Ether bestaan er echter wel ETC’s (exchange traded commodities) of ETN’s (exchange traded notes). Die lijken een beetje op ETF’s. Ze zijn eveneens via uw bank/broker te koop op de beurs en zijn gewoonlijk vrij vlot verhandelbaar. Ze proberen de koers van hun onderliggende waarde (in dit geval een cryptomunt) zo goed mogelijk te volgen, vaak via afgeleide producten. Er worden net als bij ETF’s jaarlijks beheerskosten aangerekend. In tegenstelling tot ETF’s zijn ETC’s/ETN’s officieel echter gewoonlijk schuldinstrumenten. Hierdoor is er onduidelijkheid over de fiscale behandeling. In principe kunnen de meerwaarden hier belast worden aan 30%, net zoals bij een obligatietracker. Al wordt dit in de praktijk niet altijd toegepast. 

... Of rechtstreeks?

U kan zowel Bitcoin of Ether ook rechtstreeks kopen via een cryptoplatform. De fiscale behandeling is hier eveneens onduidelijk. In principe is België één van de weinige landen die meerwaarden op cryptomunten niet belast. Maar dit dient wel in het kader van het normale beheer van het privévermogen te passen. Wie een groot bedrag investeert of vaak handelt, kan zijn meerwaarden belast zien worden aan 33%. Ook dit wordt in de praktijk zelden toegepast. Een ander nadeel is dat het moeilijk is om uw centen weer bij de bank te stallen eens u uw cryptomunten verkocht heeft. Banken zijn sterk gebonden aan antiwitwasregels.  Ze weigeren winsten uit crypto daarom vaak omdat ze de oorsprong ervan niet kunnen achterhalen, zeker als het om grote bedragen gaat. Ook gingen er in het verleden wel eens dubieuze cryptoplatformen overkop, waarbij de cryptomunten van hun klanten in rook opgingen. Denk maar aan het Belgische Bit4You. Om dit te omzeilen slaan sommige investeerders hun cryptomunten op in een eigen digitale portefeuille (wallet) of zelfs op een fysieke drager, zoals een USB-stick. Ook hier zijn specifieke risico’s, zoals cyberaanvallen of het verlies van wachtwoorden of het verlies of de beschadiging van de fysieke drager zelf. 

Conclusie

Ondanks de ruimere toepassingen, lagere kosten en de flexibiliteit zijn we geen grote fan van Ether als investering. Bitcoin lijkt met zijn eindige aanbod en zijn first mover advantage een voordeel te hebben. Op korte termijn zijn de cryptomunten erg sterk met elkaar gecorreleerd. Ook hadden ze in het verleden een vrij sterke correlatie met technologieaandelen, toch niet meteen wat u wil als ‘diversificatie’ in de portefeuille. Afhankelijk van de periode die men neemt, presteerde de ene in het verleden beter dan de andere. Tijdens de forse tussentijdse koerscorrecties die we zagen, wonnen ze elk flink marktaandeel tegenover kleinere alternatieve cryptomunten. Op lange termijn hebben ze beiden fantastisch gepresteerd, al is dit geen garantie voor de toekomst. Ze blijven een erg speculatief karakter hebben en regulering en fiscaliteit zijn een sluimerend risico. Daarom zouden we in geen van beide grote bedragen investeren. Niemand kan een waarde op de cryptomunten plakken. U bent dus volledig afhankelijk van het sentiment. Dat zou men ook van het ‘fysieke goud’ kunnen zeggen, maar die is toch een pak minder volatiel. Bovendien heeft goud een monetaire functie en industriële toepassingen. 

We hebben binnen het crypto-universum een voorkeur voor Bitcoin, maar beperk uw belegde bedragen. Hou bovendien rekening met de specifieke risico’s die we hierboven beschreven hebben.