Er doen heel wat beurswijsheden de ronde - en zoals dat gaat met spreekwoorden en gezegdes zit er wel wat waarheid in. Het is kwestie van ze juist te interpreteren en ze in de juiste context te zien.
Gezegdes, spreekwoorden en beurswijsheden zijn nooit letterlijk te nemen. Soms komen ze heel oppervlakkig over, maar bieden ze wel degelijk diepzinnige wijsheid, zoals het beursgezegde ‘a rising tide lifts all boats’, een uitspraak die werd gebruikt door de betreurde John F. Kennedy in een politieke context. In de economische context zou groei iedereen ten goede komen. In het beursjargon vertalen we de wijsheid dat in een algemene beurshausse ook de aandelen van de slecht geleide bedrijven hoger gaan. Daarin zit meteen een verdoken waarschuwing vervat, met name om toch maar voorzichtig te zijn. Want in een aantal gevallen weerspiegelen stijgende koersen helemaal niet de gang van zaken.
Waarschuwen voor valkuilen kenmerkt wel vaker de wijsheden en gezegdes in het beursjargon. De beurs is nu eenmaal een marktplaats waar de emoties voortdurend hoog oplopen. Wie het hoofd niet koel weet te houden, dreigt slachtoffer te worden. Waarschuwen kan ook met een kwinkslag, zoals de uitspraak van levende legende Warren Buffett: ‘Bij eb zie je wie naakt zwemt ...’. Buffett deed die uitspraak in 2001, verwijzend naar de te grote schulden die sommige bedrijven op zich haalden. Al snel zou in het verlengde van de technologiebubbel een kredietcrisis uitbreken, veroorzaakt door overmoedige bedrijven.
Wijsheden zijn meestal ouder dan elk van ons. ‘Evergreens’ die wellicht de eeuwigheid halen en wel degelijk hun waarde hebben. Sommigen proberen de wijsheid te halen uit de (semi-)wetenschap in de vorm van statistieken. Verdienstelijke en zelfs nuttige informatie, maar wel met de bedenking dat de beurs (gelukkig) niet in formules te gieten is.
1. Leg nooit je eieren in één mand
Spreiden over diverse activa is de evidentie zelf en dat in functie van uw persoonlijk risicoprofiel: over vastgoed, obligaties, aandelen, spaarboekjes, termijnrekeningen, diverse fondsen...
Hoe hoger het risico, hoe groter de diversificatie moet zijn, want die dient immers net om de risico’s af te vlakken. Voor aandelen gaat dat zeker op. Het zal u maar overkomen dat u al uw centen in één bedrijf heeft belegd en dat uitgerekend dat bedrijf vervolgens door rampspoed geplaagd wordt (onverwachte zaken zoals een bedrijfsbrand, boekhoudfraude...). Die bedrijfseigen risico’s kunnen door spreiding geminimaliseerd worden.
Maar zorg voor een echte spreiding: niet alle aandelen geconcentreerd in slechts enkele sectoren. Een korf aandelen die onderling een grote correlatie vertonen, heeft niets met spreiding te maken.
2. Word nooit verliefd op een aandeel
Of u vindt ook wel eens de variante: trouw niet met je aandelen. Economie en beurs zijn immers geen statisch gegeven. De marktomstandigheden wijzigen voortdurend, zodat het soms opportuun is om afscheid van een aandeel te nemen. Wie bepaalde aandelen als ‘lieveling’ gaat aanzien, riskeert blind te zijn voor de gevaren die deze aandelen bedreigen. En van de meest onderschatte gevaren is een te hoog opgelopen waardering.
Zo was LVMH na jaren van mooie (koers)prestaties de Europese lieveling van menig belegger. De topkoersen annex hoge waarderingen van 2023 werden met de mantel der liefde bedekt door het argument dat ‘kwaliteit altijd duur is’. Intussen (midden 2025) halveerde het aandeel bijna. Het geheim van goed beleggen in aandelen is emoties uit te schakelen. Verliefdheid (net zoals andere emoties als angst, hebzucht…) hoort niet thuis op de beurs. Laat de verliefdheid dus aan uw privéleven, niet voor aandelen.
Trouwens, er bestaat nog een andere beurswijsheid die stelt dat van (deels) winstnemen nog nooit iemand armer is geworden. En nieuwe koopkansen zullen er steeds zijn, daarvoor hoeft u niet bevreesd te zijn.
3. The trend is your friend
Aandelen schommelen dagelijks, dat is nu eenmaal inherent aan de beurs. Wie verder kijkt dan die dagelijkse bewegingen, kan vaststellen dat de beurskoersen niettemin een bepaalde trend hoger, lager of zijdelings volgen. Trends die enkele maanden tot jaren kunnen aanhouden.
Spreekt men over ‘seculiere’ trends, dan heeft men het over grote bewegingen die zelfs meerdere decennia kunnen aanhouden. Met de beurswijsheid ‘the trend is your friend’ wordt bedoeld dat u best wel succesvol kan zijn door die trends te ontwaren en er vervolgens op mee te surfen. Geldstromen zijn bepalend voor de prijs van financiële activa: what is hot, and what is not?
Om die trends te ontdekken kan technische analyse helpen. Dat is trouwens ook nodig om het einde van dergelijke trends te kunnen inschatten. Want de beursspreuk kent ook een vervolg: the trend is your friend... until it ends (of nog ‘until it bends’).
Vandaar dat ‘the trend is your friend’ niet noodzakelijk in tegenspraak hoeft te zijn met het beursgezegde ‘be a contrarian’. Want in het laatste geval wordt bewust gekocht in een dalende trend, of verkocht in een stijgende trend. Maar wel in de overtuiging dat de fundamentals niet langer in de beurskoers weerspiegeld worden. Vandaar dat tegen de trend in gekocht wordt, op een moment dat niemand geïnteresseerd is. Of dat verkocht wordt op een moment dat euforie hoogtij viert.
Een ‘contrarian’ anticipeert dus op een trendwijziging op basis van ‘fundamentals’. Uiteraard met het grote risico dat hij in eerste instantie ongelijk zal krijgen vanwege de heersende trend. Hebben ze hun huiswerk gedaan, dan zullen beleggers die tegen de trend durven inroeien op termijn alsnog een aantrekkelijke return kunnen realiseren.
4. Never catch a falling knife
Probeer geen vallend mes op te vangen, u zou uzelf wel eens kunnen verwonden. Beeldspraak dat fors dalende aandelen het lang niet altijd waard zijn om gekocht te worden, integendeel.
Gevoelsmatig gaan beleggers er onterecht te vaak van uit dat dalingen koopkansen zijn. Dat is zeker niet het geval als de daling fors is en aanhoudt. Vrijwel zeker is er daarvoor immers een reden. En toch laten veel mensen zich hieraan vangen, door aandelen van het ‘vallende’ bedrijf bij te kopen. Dat met het argument dat de gemiddelde aankoopprijs door een bijkomende aankoop lager komt te liggen.
De aankoopprijs 'uitmiddelen' kan een goede strategie zijn bijvoorbeeld bij kwaliteitsaandelen of ETF’s, maar niet bij een vallend mes. Als u zo'n beslissing overweegt, stel u dan steeds de vraag of u het betreffende aandeel ook zou kopen mocht u het nog niet bezitten. Vanuit die optiek zal veel rationeler naar het aandeel gekeken worden, minder emotioneel. Is het antwoord dan alsnog ja, rekening houdend met alle gewijzigde marktomstandigheden, factoren en waarderingen, dan mag een bijkomende, doch beperkte aankoop overwogen worden. Zo niet moet u zich maar eens de vraag stellen of u niet beter uw verlies neemt.
Verwant met ‘vallende voorwerpen’ is de uitdrukking ‘a dead cat bounce’. Met een beetje verbeelding kan u zich voorstellen dat zelfs een dode kat (beeldspraak voor een bedrijf dat niet meer te redden valt) bij een val vanuit de tiende verdieping na de smak nog even opveert. Niet erg smakelijk, maar helaas soms ook wel een realiteit op de beursvloer.
5. The market can stay irrational, longer than you can stay solvent
Dat is een beroemde beurswijsheid van de nog beroemdere John Maynard Keynes. Zelfs als je gelijk hebt over de waarde van een aandeel, kan de markt er lang anders over denken. Geduld en kapitaal zijn cruciaal.
Om op de laagste niveaus te kunnen kopen, moet je nog geld hebben. En dat is bij een overdrijving in een dalende trend niet altijd evident. Beleggers gaan er na een forse daling vanuit dat aandelen goedkoop zijn en kopen geleidelijk bij. Tot hun geld op is.
Ook al kochten ze daadwerkelijk tegen aantrekkelijke prijzen, dan nog kunnen de beurzen fors lager. Men weet immers nooit op voorhand in welke mate de overdrijving zich zal manifesteren. Wie zich dan in de schulden werkt in de overtuiging dat ie een prachtige zaak doet, zou wel eens raar kunnen opkijken. In het verleden gingen daardoor zelfs klinkende instituten overkop (o.a. LTCM). En de beurs, die heeft altijd gelijk, zo wordt ook gezegd...
6. Be fearful when others are greedy, and be greedy when others are fearful
Wees hebzuchtig als de markt angstig is en wees angstig als de markt hebberig is. Een waarheid als een koe. Als aandelen steeds goedkoper worden, vallen de geïnteresseerden met bosjes. De meesten overwegen pas om aandelen te kopen als haast iedereen dat wil. En dat is wanneer aandelen een positieve bijklank hebben, na een langdurige periode van stijging dus. Een emotionele factor waaraan de grote massa zich steeds laat vangen.
Wees tegendraads, stelt meesterbelegger Warren Buffett. Zijn holding, Berkshire Hathaway, koopt wanneer de lemmingen de andere kant opgaan. De juiste tijd om geïnteresseerd te raken is wanneer niemand interesse heeft. Het is onmogelijk om goede resultaten te boeken door te kopen wat populair is. Wees angstig als anderen gretig zijn en gretig als anderen angstig zijn.
Buffett zelf kocht zijn eerste aandelen drie maanden na de aanval op Pearl Harbor, wanneer alles slecht nieuws was. Niet alleen wat de markt betreft, maar ook inzake individuele aandelen zet 'het Orakel van Omaha', zoals Buffet weleens genoemd wordt, deze theorie in de praktijk. Het beste tijdstip om een bedrijf te kopen is als het in de problemen zit. Hij voegt er echter volgende nuance aan toe: maar koop niet een bedrijf alleen maar omdat iedereen het haat.
7. Volg de wijze raad van levende beurslegende Warren Buffett
De ‘letters to shareholders’ van Warren Buffett, oftewel de jaarlijkse brieven van Berkshire Hathaway aan zijn aandeelhouders, behoren tot de meest gelezen en invloedrijke documenten in de financiële wereld. Ze zijn een rijke bron van beleggingswijsheid, bedrijfsinzicht en humor. U kan ze allemaal nalezen op de website van Berkshire zelf. Wij geven hier nog een elftal korte overtuigingen van de grootmeester: Buffett’s gouden 11
- Don’t gamble
- Be a contrarian
- Buy wonderful companies
- Don’t overdiversify
- Learn from your mistakes
- Avoid the common mistakes that others make
- Buy to hold and buy and hold
- Buy securities as cheaply as you can, set up a ‘margin of safety’
- Buy what you know, remain within your circle of competence
- Invest in companies run buy people you admire
- Be businesslike; don’t let sentiment cloud your judgment